Μορφές κακοποίησης
Αρκετοί είναι οι κίνδυνοι που διατρέχουν τα άτομα με Νοητική Υστέρηση. Ο μεγαλύτερος κίνδυνος είναι η κακοποίηση και η κακομεταχείρισή τους. Τα τελευταία χρόνια, δυστυχώς, αποκαλύπτονται αρκετές περιπτώσεις κακοποίησης ατόμων με Νοητική Υστέρηση, τις περισσότερες φορές, από το άμεσο περιβάλλον τους.
Οι θύτες, συνήθως επιλέγουν αυτά τα άτομα, καθώς τα θεωρούν αδύναμα και ανίκανα να κινηθούν νομικά εναντίον τους. Η βία που τους ασκείται μπορεί να έχει διάφορες μορφές ή να είναι συνδυασμός αυτών των μορφών. Η βία μπορεί να είναι:
- σωματική,
- ψυχολογική,
- σεξουαλική, ή και
- παραμέληση.
Η συχνότερη κακοποίηση, που συνήθως δέχονται τα άτομα με νοητική αναπηρία, είναι η σεξουαλική, με τη συντριπτική πλειοψηφία, ενάντια των γυναικών.
Σεξουαλική κακοποίηση ατόμων με Νοητική Υστέρηση
Τα άτομα με Νοητική Υστέρηση είναι ευάλωτα σε θέματα σεξουαλικής κακοποίησης, εξαιτίας πολλών παραγόντων. Μερικοί από τους παράγοντες μπορεί να είναι:
- η εξάρτησή τους από άλλους (φροντιστές, οικογένεια κτλ.)
- η “μαθημένη” συναίνεση,
- η κοινωνική απομόνωση,
- η έλλειψη εκπαίδευσης, όσον αφορά τη σεξουαλικότητα και τη σεξουαλική κακοποίηση,
- η στάση της κοινωνίας.
Σύμφωνα με έρευνες, περίπου το 80% των ατόμων με Νοητική Υστέρηση, έχει πέσει θύμα σεξουαλικής κακοποίησης, πάνω από μία φορά, με μόλις το 20% των περιπτώσεων αυτών, να αναφέρεται στις Αρχές.
Γιατί δεν γίνεται αναφορά της κακοποίησης;
Αρκετές είναι οι αιτίες που δεν γίνεται η αναφορά συμβάντων κακοποίησης. Οι λόγοι αυτοί μπορεί να είναι:
- η δυσκολία στην επικοινωνία,
- το αίσθημα ενοχής,
- ο φόβος εγκατάλειψης ή χωρισμού από την οικογένεια.
Ακόμα ένας λόγος για την ανοχή της κακοποίησης, είναι ότι το άτομο με Νοητική Υστέρηση, αρκετές φορές, θεωρεί ότι με αυτόν τον τρόπο γίνεται αποδεκτό από το περιβάλλον του.
Σύμφωνα με τις Helen Levy και Wendy Packman και τη δημοσίευσή τους στην Journal of Genetic Counseling, η πλειοψηφία των περιπτώσεων σεξουαλικής κακοποίησης ατόμων με Νοητική Υστέρηση, προέρχεται από άτομα που είναι γνωστά στο θύμα, όπως το οικογενειακό περιβάλλον, οι φροντιστές τους κτλ. Το 40% των περιπτώσεων κακοποίησης αφορά τέτοια περιστατικά, ενώ το 90% αυτών των περιπτώσεων, δεν αναφέρεται στις Αρχές.
Τι μπορούμε να κάνουμε;
Εκπαίδευση! Τα άτομα με νοητική υστέρηση, θα πρέπει να εκπαιδεύονται σε θέματα σεξουαλικότητας, καθώς και σε θέματα πρόληψης της σεξουαλικής κακοποίησης. Είναι σημαντικό η οικογένεια, ο φροντιστής κτλ., να δίνουν τις κατάλληλες πληροφορίες, με τρόπο που μπορούν να κατανοήσουν, ώστε να μπορούν ξεχωρίζουν πότε μια σχέση είναι υγιής και πότε όχι.
Με αυτό τον τρόπο, θα μπορούν να ξεχωρίζουν και να λειτουργούν ενάντια στην εκμετάλλευση και στην κακοποίηση που μπορεί να δεχτούν κατά τη διάρκεια της ζωής τους. Επιπλέον, κατά τη διαδικασία της εκπαίδευσης, σε θέματα σεξουαλικότητας και πρόληψης σεξουαλικής κακοποίησης, τα άτομα με Νοητική Υστέρηση, μπορεί να είναι σε θέση να αποκαλύψουν και να μοιραστούν, κάποιο περιστατικό σεξουαλικής κακοποίησης, το οποίο έχουν δεχθεί στο παρελθόν ή το οποίο συμβαίνει στο παρόν.
Η εμπιστοσύνη που έχει χτιστεί με τα χρόνια, με τα άτομα με Νοητική Υστέρηση, είναι υψίστης σημασίας. Πολύ σημαντικό είναι η «αναγνώριση» της κακοποίησης να γίνεται άμεσα. Σε αυτή την περίπτωση και για την αναφορά του συμβάντος στις Αρχές, θα πρέπει να συλλεχθούν όλες οι πληροφορίες της κακοποίησης, χωρίς όμως να παραποιούνται. Για αυτό το λόγο η συνεργασία με ειδικούς είναι απαραίτητη.
Το έργο Active Ageing – AIDA
Αδιαμφισβήτητα, όλοι όσοι έχουν στο περιβάλλον τους κάποιο άτομο με Νοητική Αναπηρία, θα πρέπει να δίνουν ιδιαίτερη σημασία σε θέματα πιθανής κακομεταχείρισης ή κακοποίησης. Θα πρέπει επίσης, να λαμβάνουν όλα τα απαραίτητα εφόδια, πληροφορίες και ό,τι άλλο είναι δυνατό, προκειμένου να βελτιώσουν την ποιότητα της ζωής των ατόμων αυτών, τόσο στο παρόν όσο και στο μέλλον, όπου οι δυσκολίες κατά την γήρανσή τους, θα αυξάνονται.
Πέντε (5) φορείς/οργανισμοί από Ελλάδα, Ισπανία, Αγγλία και Δανία, ένωσαν τις δυνάμεις τους για την υλοποίηση του έργου Active Ageing – AIDA. Το Έργο AIDA προέκυψε από την ανάγκη της ανάπτυξης προγραμμάτων εξειδικευμένης Συνεχιζόμενης Επαγγελματικής Κατάρτισης, για την υποστήριξη και φροντίδα ηλικιωμένων με νοητική αναπηρία.
Μέσω του AIDA, θα δημιουργηθούν:
- Οδηγός φροντίδας ηλικιωμένων με Νοητική Αναπηρία.
- Εκπαιδευτικό πρόγραμμα για φορείς Συνεχιζόμενης Επαγγελματικής Κατάρτισης.
- Online εκπαίδευση για εκπαιδευτές, επαγγελματίες φροντιστές και συγγενείς ατόμων με νοητική αναπηρία.
Τα άτομα με νοητική αναπηρία, χρειάζονται ιδιαίτερη φροντίδα, πόσο μάλλον όταν εισέρχονται στην τρίτη και τέταρτη ηλικία. Τα χαρακτηριστικά και οι ανάγκες των ηλικιωμένων με νοητική αναπηρία, διαφέρουν από αυτές των υπολοίπων ηλικιωμένων. Για το λόγο αυτό, είναι απαραίτητο η φροντίδα και η θεραπεία που λαμβάνουν, οι ηλικιωμένοι με νοητική αναπηρία, να προσαρμοστεί στις ανάγκες αυτές, δίνοντας έμφαση στην ενεργό γήρανσή τους.
Γνωρίστε το έργο Active Ageing – AIDA εδώ!
