Γιατί είναι σημαντική η συναισθηματική νοημοσύνη στον χώρο εργασίας;
Οι τεχνολογικές αλλαγές και εξελίξεις έχουν φέρει σημαντικές αλλαγές στον εργασιακό περιβάλλον, και ειδικά στα προσόντα που καλούνται να διαθέτουν αυτοί οι που έχουν ή αναζητούν εργασία. Το ίδιο ισχύει και για τους επίδοξους ή ήδη επιχειρηματίες. Οι γνώσεις και οι τεχνικές δεξιότητες είναι πολύ σημαντικές για να εξελιχθεί κάποιος επαγγελματικά, είναι όμως από μόνες τους αρκετές για να κατακτήσει κάποιος μια θέση στην αγορά εργασίας;
Σε αυτά τα ερωτήματα που τίθενται όλο και πιο συχνά λόγω των αλλαγών στα εργασιακά μοντέλα, τα τελευταία 20 χρόνια, έχει προσελκύσει το ενδιαφέρον μια νέα έννοια. Η έννοια αυτή, σχετίζεται με την ικανότητα του ατόμου να συμπεριφέρεται και να δρα με τον κατάλληλο τρόπο, λαμβάνοντας υπόψη του τις δυνατότητες του, και τις δυνατότητες των ατόμων του περιβάλλοντος του.
Τα τελευταία χρόνια λοιπόν, γίνεται λόγος για τη Συναισθηματική Νοημοσύνη ή αλλιώς EQ (Emotional Quotient).
Ο όρος πρωτοεμφανίστηκε το 1964 σε ένα έγγραφο του Μάικλ Μπέλντοχ, αλλά γνώρισε μεγαλύτερη αναγνώριση το 1995. Ο όρος έγινε ευρέως γνωστός από την έκδοση του βιβλίου του Ντάνιελ Γκόουλμαν: Συναισθηματική νοημοσύνη-Γιατί μπορεί να έχει μεγαλύτερη σημασία από το IQ.
Τι εννοούμε όμως με τον όρο Συναισθηματική Νοημοσύνη;
Ως συναισθηματική νοημοσύνη ορίζεται η ικανότητα του ανθρώπου να έχει αυτοεπίγνωση, αυτοκυριαρχία και αυτοέλεγχο, ευσυνειδησία και τη δυνατότητα να μπαίνει στη θέση των άλλων, να τους κατανοεί, να τους ακούει προσεχτικά, να μπορεί να ασκεί επιρροή, να επικοινωνεί ουσιαστικά και να συνεργάζεται.
Από τον ορισμό αυτό, είναι εύκολο να καταλάβουμε πως η παραπάνω περιγραφή τείνει να σκιαγραφήσει το προφίλ του πολύτιμου εργαζομένου και του ιδανικού επιχειρηματία. Βέβαια, κάτι τέτοιο δεν είναι δυνατό. Και αυτό, γιατί είναι δύσκολο να περιγραφούν με ακρίβεια τα χαρακτηριστικά εκείνα που οδηγούν στην επιτυχία.
Με βάση τον πιο πάνω προβληματισμό, έχει τεθεί από πολλούς το ερώτημα:
Η Συναισθηματική Νοημοσύνη (EQ) είναι τελικά πιο σημαντική από την Τεχνική Νοημοσύνη (IQ) για την επαγγελματική μας καταξίωση;
Η αλήθεια είναι ότι βασικά χαρακτηριστικά της συναισθηματικής νοημοσύνης, όπως η Αυτοεπίγνωση (self-awareness), ο Αυτοέλεγχος (self-regulation), τα Κίνητρα συμπεριφοράς (motivation), η Ενσυναίσθηση (empathy), και οι Κοινωνικές δεξιότητες (social skills), συνθέτουν τα χαρακτηριστικά του επιτυχημένου επαγγελματία. Και αυτό εξηγεί το γεγονός ότι άτομα με μέτριο δείκτη τεχνικής νοημοσύνης (IQ), είναι ιδιαίτερα επιτυχημένα.
Ένα σημείο όμως που προκαλεί προβληματισμό είναι πως ο κάθε άνθρωπος διαφέρει και έχει μοναδικά χαρακτηριστικά, που δεν μπορούν να συγκριθούν με κανενός άλλου. Και για αυτό η θεωρία της υπεροχής της συναισθηματικής νοημοσύνης, έχει πολλούς επικριτές.
Ένα σημείο που η Συναισθηματική Νοημοσύνη (EQ) υπερέχει σίγουρα της τεχνικής νοημοσύνης, είναι η δυνατότητα καλλιέργειας της, σε αντίθεση με τον Δείκτη Νοημοσύνης (IQ), που το “έχεις ή δεν το έχεις”. Δηλαδή, το άτομο μπορεί καλλιεργήσει την ικανότητα του να κατανοεί τα συναισθήματα και τα κίνητρα των άλλων, να κατανοεί τις ανάγκες και απαιτήσεις των πελατών του, να μπορεί να εργάζεται κάτω από πίεση και να συνεργάζεται με άλλους για την επίτευξη ενός στόχου.
Επίσης, η Συναισθηματική Νοημοσύνη προσδίδει στο άτομο και την ικανότητα να θέτει κίνητρα στον εαυτό του, να παίρνει πρωτοβουλίες, να μπορεί να ελέγχει τα συναισθήματα του, μπορεί να εμπνέει και να ηγείται και να αποκτά επίγνωση του ρίσκου, αλλά να μην φοβάται να ρισκάρει. Στοιχεία δηλαδή ιδιαιτέρως σημαντικά.
Για μια διακεκριμένη επαγγελματική επίδοση απαιτούνται σίγουρα αρκετές δεξιότητες, καθώς και ο συνδυασμός συναισθηματικής και τεχνικής νοημοσύνης. Το θετικό είναι, ότι ενώ κάποια χαρακτηριστικά δεν είναι εύκολα να τα εκπαιδεύσει κάποιος, υπάρχουν άλλα που μπορεί.
Π.Γ.Α. & Ε. Λ.