Από το καλοκαίρι του 2014 μέχρι και σήμερα παρατηρείται μια μεγάλη και συνεχόμενη πτώση στις τιμές του αργού πετρελαίου. Από τα επίπεδα των 110$ το βαρέλι που διαπραγματευόταν το καλοκαίρι του 2014 έφτασε στις αρχές του 2016 στα χαμηλότερα επίπεδα των τελευταίων 11 ετών στα 33$ το βαρέλι με πτωτικές τάσεις. Μετά την άρνηση του ΟΠΕΚ να μειώσει την παραγωγή πετρελαίου από τα επίπεδα των 31,5 εκ. βαρελιών ημερησίως η τιμή του αργού διολισθαίνει διαρκώς. Οι λόγοι για τους οποίους οι τιμές του πετρελαίου κατρακυλούν διεθνώς είναι πολλοί. Η αυξημένη παραγωγή σχιστολυθικού αερίου στην Αμερική με την ταυτόχρονη αύξηση των αποθεμάτων της σε αργό πετρέλαιο είναι ίσως ο βασικότερος. Παράλληλα, η διάθεση μεγάλων ποσοτήτων λαθραίου πετρελαίου από το Ισλαμικό Κράτος πιέζει περεταίρω τις τιμές και με αυτό τον τρόπο επιτυγχάνεται μια κατάσταση οικονομικής πίεσης προς την Ρωσία η οποία στηρίζει σημαντικό μέρος της οικονομίας της στα έσοδα από την αγορά ενέργειας. Τέλος η οικονομική αστάθεια στις αγορές της Ασίας τις τελευταίες μέρες έχει επιδεινώσει περαιτέρω την κατάσταση.
Πετρέλαιο Brent
Η επίδραση αυτής της μεταβολής στην παγκόσμια οικονομία είναι μεγάλη. Από την μία πλευρά στηρίζει και τροφοδοτεί την ανάπτυξη παγκοσμίως και από την άλλη ασκεί μεγάλες πέσεις τόσο στις οικονομίες των πετρελαιοπαραγωγών χωρών όσο και στις προσπάθειες που ασκεί η Ε.Κ.Τ. για να επαναφέρει τον πληθωρισμό στην Ευρωζώνη κοντά στα επίπεδα του 2%. Υποστηρίζεται δε, ότι αποτελεί και την βασική αιτία για την ενεργοποίηση του Q.E. από την Ε.Κ.Τ. στην προσπάθεια της να επαναφέρει τον πληθωρισμό σε οικονομικά αποδεκτά επίπεδα.
Για την Ελλάδα, η πτώση αυτή επιτάχυνε τον αποπληθωρισμό και δημιούργησε συνθήκες ευνοϊκές για την ανάπτυξη της εξωστρέφειας με την υποτίμηση του €. Οι πιο σημαντικές μεταβολές όμως οι οποίες είναι άμεσα εμφανείς στην πραγματική οικονομία είναι η πτώση στις τιμές των καυσίμων.
Πιο συγκεκριμένα, για το 2013 η μέση λιανική τιμή της Βενζίνης σύμφωνα με το παρατηρητήριο τιμών καυσίμων ήταν 1,696€ και για το πετρέλαιο κίνησης ήταν 1,395€. Η κατανάλωση το 2013 ήταν 3.488.602 μ3 βενζίνης και 2.720.158 μ3 πετρελαίου κίνησης. Η συνολική δαπάνη για καύσιμα για μετακινήσεις για το 2013 ήταν 9,7 δις €
Το 2014 το οποίο άρχισε να ενσωματώνει μέρος της μείωσης των τιμών των καυσίμων το μέσο κόστος του λίτρου για την βενζίνη ήταν 1,645€ (-3%) και για το πετρέλαιο κίνησης 1,344€ (-3,6%). Η κατανάλωση για το 2014 ήταν 3.322.943 μ3 βενζίνης (-4,7%) και 2.928.618 μ3 πετρελαίου κίνησης (+7,7%). Η συνολική δαπάνη για καύσιμα για μετακινήσεις το 2014 ήταν 9,4 δις €. 300 εκ. € λιγότερα για καύσιμα ή 3,1% σε σχέση με το 2013.
Η μεγαλύτερη επίδραση στην πτώση των τιμών όμως φάνηκε εντός του 2015. Η μέση τιμή για την βενζίνη είναι 1,478€ μειωμένη κατά 10,1% σε σχέση με την μέση τιμή του 2014. Για το πετρέλαιο κίνησης η μέση τιμή διαμορφώνεται σε 1,173€ μειωμένη κατά 12,7% σε σχέση με το 2014. Από την άλλη πλευρά η κατανάλωση των καυσίμων μετά τα capital controls έχει αντιστραφεί από ελαφρώς θετική που ήταν τους πρώτους μήνες του 2015 σε αρνητική. Σύμφωνα με τα στοιχεία για το πρώτο 9μηνο του 2015 η κατανάλωση βενζίνης είναι περίπου 6% κάτω σε σχέση με το 2014 και η κατανάλωση πετρελαίου κίνησης 2% κάτω. Με βάση αυτά τα στοιχεία η κατανάλωση για το 2015 εκτιμάται σε 3.123.000 μ3 βενζίνης και 2.870.000 μ3 πετρελαίου κίνησης. Σύμφωνα με τα παραπάνω δεδομένα η δαπάνη για καύσιμα το 2015 θα είναι 8,0 δις € ή 14,6% μειωμένη σε σχέση με το 2014.
Σε αυτό το σημείο θα πρέπει να σημειωθεί ότι δεν έχουν ενσωματωθεί στοιχεία που αφορούν την κατανάλωση του υγραερίου κίνησης του οποίου η κατανάλωση αν και σε χαμηλά ακόμα επίπεδα αυξάνεται σημαντικά κάθε χρόνο.
Επιπλέον οι τιμές του πετρελαίου διεθνώς μεταβάλλονται ταχύτατα, κάτι που καθιστά πολύ δύσκολη οποιαδήποτε εκτίμηση για την πορεία τους το 2016 και κατ επέκταση οποιαδήποτε εκτίμηση για επανάληψη της μείωσης των δαπανών για καύσιμα εντός του έτους.
